Met je neus tussen kruiden! Dieper kijken naar Salie.

Dieper naar kruiden kijken.
Graag wil ik je meenemen om dieper te kijken naar een kruid. Het idee is om hier een terugkomende serie van te maken. Het lijkt me een doel op zich om de eigenschappen van kruiden te benaderen op een informatieve en praktische wijze. Veel wat je leest over kruiden vind ik persoonlijk zelf te vaag. Als er staat dat iets bijvoorbeeld goed is voor exceem, denk ik ‘ja maar hoe dan? Maak je dan zalf ervan? Of moet je juist er thee van drinken?' Aan de andere kant kan informatie over kruiden juist afschrikwekkend werken. Heftig klinkende termen als adstingerend of carminativum werken drempelverhogend bij het gebruiken van kruiden. Veels te veel mensen zijn in mijn beleving bang voor eigen initiatief nemen met betrekking tot wilde planten eten of met kruiden werken, als was het maar op huis tuin en keuken niveau.
Daarom wil ik graag deze serie opzetten: Met je neus tussen kruiden! Om zo aandachtiger te kijken naar en dichterbij te komen bij een kruid op een werkbare manier.

Het debuut van deze reeks is voor Salie.
Hoe kan een mens nog sterven, als er salie in zijn tuin groeit? (oud Romijns gezegde)

Salie, een populair keukenkruid en dwergstruikje die met een beetje aandacht prima ook in Nederland groeit. De plant komt oorspronkelijk uit het Mediterrane gebied, en heeft als sinds mensenheugenis een torenhoge reputatie van geneeskrachtigheid en levenskrachtgevend, plus je zou er langer een goed geheugen van houden. Genoeg reden om eens flink aandacht aan dit wonderlijke kruid te besteden!
Er zijn heel veel verschillende soorten Salie verkrijgbaar (in tuincentra bijvoorbeeld), welke misschien gelijkwaardige eigenschappen hebben. De salie waar het hier en in de meeste literatuur over gaat is de 'gewone' of 'echte' salie: Salvia officinalis. Het droge kruid heeft dezelfde werking als het verse, en ook de etherische olie heeft dezelfde eigenschappen.

De meest typerende en praktische toe te passen eigenschappen van Salie zijn de volgende: ze werkt spijsverteringbevorderend, kalmerend, excretieremmend, ontstekingsremmend, en reinigend. Hieronder leg ik uit wat de verschillende termen betekenen en wat dat verder voor jouw eigen gebruik kan inhouden.

Spijsverteringbevorderend
Salie helpt over het algemeen je eten beter te verteren, speciaal bij vettig voedsel. Dit betekent dat regelmatig koken met dit kruid een heel goed idee is. Ook kan je een kop thee bij of na het eten drinken. Het helpt tegen een opgeblazen gevoel en winderigheid na zware maaltijden. Kook het kruid bijvoorbeeld mee in je soep of bij je vlees, of laat het trekken in azijn of olie (zie deze link hoe dat moet met olie, of zie onderaan deze post voor kruidenazijn recept) en gebruik dit regelmatig. Je zult merken dat je een minder zwaar gevoel overhoudt na het eten!

Kalmerend
Salie helpt bij stress, spanning en andere nerveuze gevoelens. Ook bij stress gerelateerde klachten als maagzuur hartkloppingen en oververmoeidheid heb je baat bij Salie. De beste toepassing voor de kalmerende werking is een rustige (werk)omgeving te creëren. Hierbij kan je gedroogde Salie gebruiken als wierrook. Makkelijker in gebruik is nog de etherische olie van Salie te verwarmen in een olieverdamper. Gegarandeerde ontspanning van de zenuwen :).

Excretieremmend
Een opvallende eigenschap van Salie is zogeheten excretieremmend. Dit betekent dat het afremmend werkt op alle vloeistoffen die het lichaam uitscheidt. Dit houdt praktisch in dat saliethee drinken betekent dat je minder zweet, maar ook dat je minder speeksel aanmaakt of minder melk. Voor zogende vrouwen is dit een belangrijk feit. Het blaadje Salie in de soep zou ik er niet om laten, maar de thee zou ik laten staan.
Inname (thee drinken) zorgt voor deze eigenschap. Het werkt echt als je weet dat je morgen iets (in)spannends gaat doen! Ook kan je een plaatselijk uitwendig effect creëren. Dit betekent praktisch dat het kruid als een deodorant kan gebruiken (mits je wilt dat je minder zweet, als je minder naar zweet wilt ruiken zijn er andere kruiden die daarop werken), maar ook voetenbadje tegen zweetvoeten. Je kan thee zetten en daar je voetjes in poedelen voor een minuut of 10, of een paar druppels van de etherische olie op een beetje zout doen en dat in een voetenbadje oplossen. Smeer in geen geval etherische olie rechtstreeks op je (stinkvoet)huid, daar is het te sterk voor.


Ontstekingsremmend
Salie werkt ontstekingsremmend en dan helpt het vooral 'langs de buitenkant', als de thee erlangs spoelt dus. Dit werkt met serieuze ontstekingen, zie ook hieronder, maar is in dagelijks gebruik vooral handig bij keel- en mondonstekingen, zoals bij een zere keel, tandvleesontstekingen en aften. Zet sterke thee om regelmatig mee te gorgelen (in koelkast 2-3 dagen houdbaar). Om deze reden zit het bijvoorbeeld ook in sommige tandpasta’s.Je kan ook stomen met thee of met etherische olie bij bijvoorbeeld voorhoofdholteontsteking.

Reinigend

De reinigende werking van Salie is vooral op energetisch niveau. Je kan heel goed je aura, je leef- of werkomgeving of je huis schoonmaken met wierrook van gedroogde Salie of etherische olie van Salie te verwarmen in een olieverdamper.

Gebruikregels
Salie is een veilig kruid om te gebruiken. Experimenteer, voel de werking bij jezelf, kook ermee, ga los! De regel voor regelmatig kruidengebruik is wel altijd: maximaal 3 maal daags gebruiken, en niet langer dan 3 weken.
Let op in dit geval ook op bij zwangerschap. Gewoon keukengebruik kan prima, maar als je gewend bent regelmatig een kopje thee te drinken zou ik die tijdelijk vervangen voor een ander lekker kruidentheetje. Zoals hierboven ook besproken: Niet gebruiken bij borstvoeding. Er zijn gevallen bekend van interactie met medicijnen tegen diabetici en epilepsie, dus dat is ook iets om op te letten.

Praktische tips voor Salie in de tuin.
Je gebruikt het blad van de plant, wat je het hele jaar door kunt plukken. Snoei de bloemen. Vervang de plant na 4 jaar, want daarna verhout ze te erg en wordt het een rommeltje :).

Salie heeft fantastische eigenschappen, en is voor heel veel verschillende klachten inzetbaar. Als je echter iets serieus hebt als slijmvliesontstekingen aan bijvoorbeeld maag of (slok)darm zou ik, ondanks dat Salie daar wel behulpzaam voor is, zeker naar een (kruiden)dokter gaan.

Recept voor kruidenazijn
Als afsluiter een receptje voor de bovengenoemde kruidenazijn:

Voor kruidenazijn kan je natuurlijk alleen salie gebruiken, maar eigenlijk kan je een combinatie maken van alles wat je lekker lijkt: knoflooktenen, zwarte of chilipepers, , laurier, kervel, bieslook, dille, vlierbloem, tijm, oregano en nog veel meer. Zet je kruiden in een flinke, goed afgesloten (stop)fles 1-2 weken in witte wijnazijn, op een warme plaats, liefst in de zon. Zeef de azijn en bewaar ze daarna goed afgesloten en koel en donker. Je kan de kruiden ook in de fles laten en de gebruikte azijn steeds bijvullen. De kruiden geven nog lang hun geur en smaak af.

Tips? Vragen? Feiten? Let me know! Reacties worden zeer op prijs gesteld!

Locatie:  near Melbourne, lente maar voelt behoorlijk zomer, 25 graden
Thee vd dag: Sala, thee van lavendel en salie waarmee de rustgevende eigenschap van salie goed tot zijn recht komt...
Eo vd dag: Salie
Muziek van de dag = van het prachtige concert waar we bij waren recent in Nederland: