Met je neus tussen de kruiden! Dieper kijken naar Goudsbloem.

Dieper kijken naar Goudsbloem

Goudsbloem! Ook bekend als Calendula en een bloem die iedereen vast wel kent. Ze groeit makkelijk in tuin en pot en is daarom een veelgeziene bloem, al was het misschien alleen bij de buren :-). Behalve makkelijk en mooi van kleur is de Goudsbloem ook nuttig en zelfs lekker! In deze post kijken we dieper - op een praktische manier naar deze prachtige zonneplant. Kom en steek je neus lekker tussen de goudsbloemen!

Gebruik van Goudsbloem

Goudsbloem (Calendula officinalis) is al heel lang een populair kruid, mede dankzij het feit dat het erg veilig in gebruik is. In de tijd van de Romeinen werd er al mee gewerkt en zelfs tot in de Eerste Wereldoorlog werd de plant nog gebruikt als ‘plantaardig jodium’ . Ruim tijd dus om deze kennis eens flink aan te halen om te kijken hoe wij ook (opnieuw) gebruik kunnen maken van de Goudsbloem.

Bij het uitzoeken van hoe Goudsbloem zelf te gebruiken, kan je het beste de verdeling maken tussen inwendige en uitwendige werking. Bij uitwendige werking laat je het intrekken via de huid (mbv bijvoorbeeld zalf), en bij inwendig gebruik neem je het in (bijvoorbeeld met thee of tinctuur).

Uitwendige eigenschappen

Antibacteriële en antischimmel werking

Goudsbloem bevat bestanddelen waarvan zelfs wetenschappelijk is aangetoond dat ze een antibacteriële en antischimmel werking hebben. Nu ben ik persoonlijk gefascineerd door werkzame bestanddelen en de interactie daarvan en zou ik alleen al daarover meerdere blogposten kunnen vol kunnen krijgen. Dieie komen vast nog wel, maar dat is niet deze ;-). Deze antibacteriële en antischimmel werking zorgt ervoor dat Goudsbloem werkt als een ‘natuurlijk jodium’: In geval van bijvoorbeeld snijwonden geeft het een verminderde kans op infectie.

Wondgenezend

Goudsbloem heeft wondgenezende eigenschappen, dit betekent dat het de celproductie van nieuwe cellen stimuleert en daarmee ervoor zorgt dat de genezing van open wonden en wondjes sneller gaat.

Huidverzachtend

Goudsbloem maakt dat de huid beter doorbloedt en zachter van structuur wordt. Je hoeft niet eens problemen te hebben om daar al profijt van te hebben! Naast dat je er een lekker zacht poezelig huidje van krijgt, werkt het daarom ook verzachtend voor bijvoorbeeld kloven en littekens.

En hoe en wanneer gebruik je het dan?

Bovenstaande eigenschappen betekenen dat het een fantastisch kruid is om in te zetten bij allerlei huidklachten. Je kunt het op verschillende manieren toepassen. Je kan er sterke thee van zetten en die toevoegen aan je bad, en zo lekker een flink tijdje dobberen in de goedheid van Goudsbloem voor je huid. Je kan echter ook de Goudsbloem in olie laten trekken (zie dit blog hoe) en zo huidolie maken die je over grote gebieden zoals je rug kan uitsmeren. Ook kan je van deze olie zalf maken om meer plaatselijk te kunnen smeren. Hoe je dat doet, leer ik je in het eerstvolgende blog!

Regelmatig een goudsbloembad helpt goed tegen zonverbrande huid, tegen eczeem en andere huidklachten die over een heel lijf verdeeld kunnen zijn. Ook de huidolie kan je op die manier toepassen. Het makkelijkste echter in toepassing is misschien wel de zalf. Deze is inzetbaar op tientallen manieren van plaatselijke huidprobleempjes tot grotere huidvervelendheden, zoals:

Open wondjes als snij, schraap en schuurwondjes

Insectenbeten

Kloven op handen, voeten of tepels

Wratten/steenpuisten

Koortsuitslag

Acne

Littekens

Zwemmerseczeem/huidschimmel

Luieruitslag

Doorligplekken

Aambeien/Spataderen

Etc!

En waarom en wanneer gebruik je het dan inwendig?

Dat laatste voorbeeld, de spataderen, nemen we even mee ook naar de uitleg over de eigenschappen bij inwendig gebruik. Bij regelmatig Goudsbloem thee drinken of tinctuur van innemen werkt het als volgt:

(Bloed)reiningend

Goudsbloem heeft een reinigende werking, waardoor zelfs bij zonder smeren en slechts met thee drinken alleen al je huid mooier wordt! Deze reinigende werking zorgt ervoor dat, naast lokaal smeren met zalf, klachten als de genoemde spataderen ook van binnenuit verlicht worden. Dit komt onder andere omdat de onderhuidse bloedvaten verwijden, waardoor de druk in de aderen minder wordt en er meer afvalstoffen kunnen worden afgevoerd.

Ontkrampend

Goudsbloem werkt bij inname ontkrampend. Dit kan van toepassing zijn bijvoorbeeld bij maag- en darmkrampen, maar komt helemaal goed tot zijn recht bij menstruatiekrampen. Regelmatig een theetje of een paar druppels (zelfgemaakte) tinctuur in deze periode zal voor een hoop verlichting zorgen!

 

Over de zelfgemaakte tinctuur, daar volgt in een later stadium ook een blogpost over, maar tot die tijd wijs ik je door naar deze blogpost, waar kort uitgelegd wordt hoe je tinctuur zelf kan maken.

Of je nu olie, zalf, thee of tinctuur gaat maken, de meeste bestanddelen met de fantastische eigenschappen met de goudsbloem zitten in de lintbloempjes. Dat zijn de oranje langwerpige blaadjes aan de rand van de bloem (dus niet het bloemhart). Je mag echter als je geen zin hebt in plukken rustig de hele plant gebruiken :-), maar het werkt het allerbeste als je alleen de lintbloemen gebruikt.

Goudsbloem, meer weetjes

Goudsbloem is nog meer dan behulpzaam! Het is ook nog lekker, en je kan ermee verven.

eten

Je kan de groene bladeren van de Goudsbloem eten, en ook de lintbloemen. Beide kunnen in de salade (smaken wel anders overigens, eerst proeven en toevoegen naar eigen smaak!), en vooral de lintbloemen staan prachtig in de sla natuurlijk J. Deze lintbloemen kan je ook meekoken met de rijst, die daarvan gelig wordt.

verven

Je kan naast je rijst geel verfen ook met Goudsbloem wol en andere stoffen van een geel kleurtje ermee voorzien. Kijk voor meer info over verfen maar eens bij Aukje…

Zelf Goudbloem telen

Zoals al eerder gezegd, goudsbloemen zijn makkelijk te telen, in tuin of in pot op balkon. Het enige wat ze niet willen in binnenstaan. Verder kunnen ze een heleboel hebben en bij milde winters kunnen ze het hele jaar door bloeien. Als je een paar bloemen laat uitbloeien heb je genoeg zaad voor volgend jaar, dus hoeft je maar één keer een zakje (bio)zaad aan te schaffen voor vele kilo’s pret! Én, Goudsbloemen zijn goede buurplanten voor tomaten en jagen mieren weg.

Let op: In het Engels is er verwarring mogelijk met Goudsbloem en Afrikaantje. Beide kruiden worden Marigold genoemd. Zoek bij twijfel altijd naar de botanische naam, Calendula officinalis om zeker te weten dat je goudsbloem hebt.

Let op: Smeer goudsbloem niet op echt flink etterende en diepe, vieze wonden. Het kan zo snel wondgenezend werken dat niet alle viezigheid er dan al uit is.

Goudsbloem is een veilig kruid en kan rustig op langere termijn gebruikt worden, ook bij kinderen. Heel sporadisch zijn er problemen voor iemand met een allergie voor samengesteldbloemigen, maar verder zijn er geen interacties of bijwerkingen bekend.

Volgende blogpost

WAT een veelzijdig kruid, en hoe makkelijk gebruik van te maken zonder nare chemische bijvoegingen! Ik kan me voorstellen dat je staat te trappelen van ongeduld om er meer mee te doen, en daarom zal het eerstvolgende blog gaan over hoe je goudsbloemzalf maakt :-). Ik zie jullie daar!

Locatie:  near Melbourne, volop zomer, 30+ graden!
Thee vd dag: vallende bladeren, heerlijk na het eten en toch lekker fris door de pepermunt in deze warme dagen.
Eo vd dag: pepermunt, want dat is verkoelend en houdt de boel fris als de gordijnen veel dicht zijn tegen de zon...
Muziek van de dag = zeer welkom studeerproject van mede-theekamper en broer GerJan: